Dubrovčani su Srbi - Stranica 15

  Luko Zore - "Dubrovčani su Srbi"

i Arbanasi u Dubrovniku?! I toliki broj?! No pisac anonimne knjižice izvrće i kaže, da je Hrvate imao Gundulić sakupiti u Dubrovniku, a Arbanase Arbaniji. Ali to Gundulić nije rekao, nego da će u svojoj zemlji sakupiti vojsku od Hrvata i Arbanasa, biva “u Dubrovniku”. Uzimljući stvar ad litteram, po ovome bi dakle Dubrovnik bio nekakva hrvatsko-arnautska država. Risum teneatis!!!

Ali očito to nije tako, nego naprotiv ko trijezno razabira, doći će do uvjerenja, da je Gundulić, ono nudeći, htio da kaže da će poći u Dubrovnik i odanle kao iz središnje tačke izmegju Hrvata i Arbanasâ kupiti vojsku od sjevera i od juga. Na taj način se jedino može razumjeti smjesa vojske hrvatsko-arbanaške. Tako uči zdravi razum da se misli. A kad se pak tomu doda, da je tako republika dubrovačka i radila, onda nam je sve ovo još bistrije. Treba se dakle obazrijeti na historične dokumente, po kojima je dokazano, da je dubrovačka republika i izvan svoje oblasti kupila vojsku za svoju obranu. Dosta bi samo bio jedan dokumenat, da svakoga uvjeri: ali evo ih tri.

Serafin Razzi u svojoj povjesti Dubrovnika kaže ovo¹): Le porte sue (della città) sono continuamente guardate da soldati Ungari; e la notte altresì si fanno perpetue guardie d'ogni intorno per le mura della città dalla plebe e dal popolo a vicenda e per vigilie. Et in certa loggia su la piazza, sempre le notti fa soggiorno un corpo di guardia da i prefati soldati Ungari. I quali dal Senato sono benissimo trattati, per la loro fedeltà, e sempre al mezzo del mese, tirano le loro intere paghe e salanj. Da je Razzi pod riječi, “Ungari” razumijevao Hrvate²) o tome nije sumnje; ta i Gundulić, pjesnik, nabrajajuć pokrajine našega jezika veli:

“Krune Ugarske veći dio”, a stanovnike ugarske slovenske krvi zove često Ugričićima; hrvatsko pak ime ne ulazi u opće

¹) Storia di Raugia, in Lucca, per Vincentio Busdraghi, obr. 126. – Navod u prijevodu glasi ovako: „Njegova vrata (gradska) neprestano čuvaju ugarski vojnici, i takogjer noćno neprekidno čuvaju stražu svud naokolo po zidinama gradskijem puk i gragjani naizmjence i na razmake doba noći. I u nekoj luži na placi vazda je obnoć na straži četa rečenijeh vojnika ugarskijeh. Njih vijeće miluje za njihovu vjernost, i vazda na pô mjeseca oni primaju cijelu svoju platu u novcu.

²) Tako misli od prilike i pisac anonimne knjižice, v. obr. 70.